Starzenie się a zdolność do pracy – jak zdrowie wpływa na karierę za biurkiem?

Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak choroby niezakaźne (NCD) i dolegliwości układu mięśniowo-szkieletowego (MSD) wpływają na zdolność do pracy u osób powyżej 45. roku życia, zwłaszcza w środowisku biurowym? To zagadnienie jest kluczowe dla przyszłości rynku pracy. Jak zawsze - mam na to badania!

Czym są MSD i NCD?

MSD (musculoskeletal disorders) to szeroka grupa schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego, obejmująca m.in. bóle pleców, zapalenia ścięgien, zespół cieśni nadgarstka czy zmiany zwyrodnieniowe stawów. Często są one efektem długotrwałej pracy siedzącej i nieergonomicznych warunków pracy.

NCD (non-communicable diseases) to choroby niezakaźne, takie jak cukrzyca, nadciśnienie, choroby układu krążenia czy przewlekłe choroby płuc. Ich występowanie wzrasta wraz z wiekiem i często współwystępują z MSD, dodatkowo obciążając organizm.

Badania nad zdolnością do pracy wśród starszych pracowników biurowych

Badanie przeprowadzone w 2022 roku objęło pracowników biurowych w wieku 45-60 lat i analizowało ich zdolność do pracy w kontekście występowania MSD i NCD. Wykorzystano wskaźnik zdolności do pracy (WAI – Work Ability Index), aby określić, jak dobrze osoby z problemami zdrowotnymi radzą sobie na co dzień w pracy.

Kluczowe wyniki badania:

• 34% badanych miało MSD,
• 13% cierpiało na NCD,
• 12% zmagało się zarówno z MSD, jak i NCD, co powodowało najniższe wyniki WAI,
• 41% nie miało żadnych dolegliwości.

Co więcej, badanie wykazało, że kobiety oraz osoby o długim stażu pracy i niskim poziomie kontroli nad swoją pracą częściej doświadczały pogorszenia zdolności do pracy.

Co z tego wynika?

1. Połączenie MSD i NCD powoduje największe trudności w pracy. Osoby dotknięte obiema grupami schorzeń mają znacznie niższe zdolności do wykonywania swoich obowiązków.
2. Kobiety i osoby z długim stażem są bardziej narażone na problemy zdrowotne w pracy. Może to wynikać zarówno z czynników biologicznych, jak i psychospołecznych.
3. Ergonomia stanowiska pracy i podejście do zdrowia w firmach powinno być dostosowane do starszych pracowników. Zarówno edukacja zdrowotna, jak i możliwość modyfikacji warunków pracy mogą pomóc w utrzymaniu ich zdolności zawodowych.

Jak firma może wspierać zdolność do pracy i zdrowie pracowników?

• Regularne przerwy i zmiany pozycji – ruch w trakcie pracy to podstawa, a organizacje powinny aktywnie wspierać kulturę pracy sprzyjającą ruchowi, np. poprzez promowanie krótkich ćwiczeń w ciągu dnia.
• Ergonomiczne stanowisko – odpowiednie ustawienie biurka, krzesła i monitora powinno być standardem, a nie luksusem. Firmy mogą zadbać o to, oferując konsultacje z ekspertami ds. ergonomii.
• Ćwiczenia wzmacniające i rozciągające – profilaktyka bólu pleców powinna być częścią firmowej kultury zdrowia, np. poprzez dostęp do programów aktywności fizycznej czy warsztatów ruchowych.
• Monitorowanie stanu zdrowia – organizacje mogą zachęcać do regularnych badań profilaktycznych poprzez oferowanie benefitów zdrowotnych lub współpracę z ekspertami w zakresie zdrowia pracowników.
• Edukacja w biurze – firmy mogą organizować edukacyjne spotkania dotyczące zdrowia, ergonomii i profilaktyki problemów mięśniowo-szkieletowych, zwiększając świadomość pracowników.
• Dostęp do specjalistów – zapewnienie dostępu do konsultacji fizjoterapeutycznych, dietetycznych i psychologicznych w ramach programów zdrowotnych może znacząco poprawić komfort pracy i dobrostan pracowników.
• Dostosowanie wymagań pracy do możliwości zdrowotnych – elastyczne godziny pracy, praca hybrydowa i możliwość dopasowania obowiązków do indywidualnych potrzeb to rozwiązania, które realnie wspierają zdrowie pracowników i ich efektywność.

Podsumowanie

Wraz z wiekiem pracownicy biurowi są szczególnie narażeni na pogorszenie zdolności do pracy w wyniku chorób niezakaźnych i problemów mięśniowo-szkieletowych. Wyniki badań pokazują, jak ważne jest wdrażanie odpowiednich strategii wspierających zdrowie i ergonomię w miejscu pracy. Dostosowanie warunków pracy do zmieniających się możliwości organizmu nie tylko poprawia komfort życia pracowników, ale również wpływa na ich produktywność i satysfakcję zawodową. Szeroko rozumiane działania prozdrowotne realnie poprawiają stan zdrowia oraz funkcjonowanie codzienne pracowników. W efekcie prowadzą do mniejszej absencji w pracy, zwiększają efektywność zespołu i pozwalają firmom uniknąć kosztów związanych z częstymi zwolnieniami lekarskimi. W medycynie mawia się: "lepiej zapobiegać niż leczyć". W środowisku biurowym powinniśmy przyjąć podobne podejście: "lepiej inwestować w zdrowie pracownika, niż zmagać się z konsekwencjami jego nieobecności".

Źródło

Rawdeng S, Sihawong R, Janwantanakul P. "Work ability in aging office workers with musculoskeletal disorders and non-communicable diseases and its associated factors: a cross-sectional study." J Occup Health. 2022;28(4):2582-2587. doi: 10.1080/10803548.2021.2010405.

‍